Dokumenty

 

 

PROGRAM REALIZACJI WEWNĄTRZSZKOLNEGO SYSTEMU

DORADZTWA ZAWODOWEGO

W SZKOLE PODSTAWOWEJ 

IM. MARII DĄBROWSKIEJ W JAROSŁAWCU

 

 

 

1. Podstawy prawne dotyczące realizacji doradztwa zawodowego w Szkole podstawowej:
   • Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, poz. 59.
   • Rozporządzenie MEN z dnia 28 marca 2017r. w sprawie ramowych planów nauczania.
   • Rozporządzenie MEN z 1 sierpnia 2017r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli.
   • Rozporządzenie MEN z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego.
   • Rozporządzenie MEN z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach podstawowych i ponadpodstawowych oraz placówkach.

 

2. Cel główny.

Celem doradztwa zawodowego jest wspieranie dzieci, uczniów i słuchaczy w procesie podejmowania samodzielnych i odpowiedzialnych wyborów edukacyjnych i zawodowych opartych na znajomości i rozumieniu siebie, systemu edukacji oraz rynku pracy.

 

3. Realizatorzy działań związanych z doradztwem zawodowym

Ponadto nauczyciele prowadzą zajęcia pozalekcyjne i koła zainteresowań umożliwiające uczniom rozwijanie swoich zdolności i umiejętności.

 

4. Odbiorcy działań związanych z doradztwem zawodowym:

Przedszkole .

Cel preorientacji

Celem preorientacji zawodowej jest wstępne zapoznanie dzieci z wybranymi zawodami najbliższymi ich otoczeniu, kształtowanie postawy pracy i motywacji do działania, pobudzanie i rozwijanie zainteresowań dzieci oraz stymulowanie ich pro-zawodowych marzeń.

 

Treści programowe – cele szczegółowe.

1.Poznanie siebie.

Dziecko:

1.1 określa, co lubi robić;

1.2 podaje przykłady różnych zainteresowań;

1.3 określa, co robi dobrze;

1.4 podejmuje działania i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych.

 

 2.Świat zawodów i rynek pracy.

Dziecko:

2.1 odgrywa różne role zawodowe w zabawie;

2.2 podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w jego najbliższym otoczeniu i nazwy tych zawodów, które wzbudziły jego zainteresowanie, oraz identyfikuje i opisuje czynności zawodowe wykonywane przez te osoby;

2.3 wskazuje zawody zaangażowane w powstawanie produktów codziennego użytku oraz w zdarzenia, w których dziecko uczestniczy, takie jak wyjście na zakupy, koncert, pocztę;

1. 4. podejmuje próby posługiwania się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób  twórczy  i niekonwencjonalny;

2.5 opowiada o sobie w grupie rówieśniczej.

 

 

3.Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie.

Dziecko:

3.1 nazywa etapy edukacji (bez konieczności zachowania kolejności chronologicznej);

3.2 nazywa czynności, których lubi się uczyć.

 

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych.

Dziecko:

4.1 opowiada, kim chciałoby zostać;

4.2 na miarę swoich możliwości planuje własne działania lub działania grupy rówieśniczej przez wskazanie  pojedynczych czynności i zadań niezbędnych do realizacji celu;

4.3 podejmuje próby decydowania w ważnych dla niego sprawach, indywidualnie i w ramach działań grupy rówieśniczej.

 

Warunki i sposoby realizacji.

Cele szczegółowe przewidziane są do realizacji:

a. podczas zajęć wychowania przedszkolnego (w ramach realizacji podstawy programowej);

b. podczas działań, które wynikają z rozporządzenia w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno- pedagogicznej;

c. podczas innych działań związanych z preorientacją zawodową realizowanych w oddziałach przedszkolnych w szkole i poza nią.

 

Oddziały nauczania wczesnoszkolnego, klasy I - III .

Cel orientacji zawodowej.

Celem orientacji zawodowej w klasach I–III   jest wstępne zapoznanie uczniów z różnorodnością zawodów na rynku pracy, rozwijanie pozytywnej i proaktywnej postawy wobec pracy i edukacji oraz stwarzanie sytuacji edukacyjnych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zainteresowań oraz pasji.

 

  Treści programowe – cele szczegółowe.

1. Poznanie siebie.

Uczeń:

1.1 opisuje swoje zainteresowania i określa, w jaki sposób może je rozwijać;

1.2 prezentuje swoje zainteresowania wobec innych osób;

1.3 podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi;

1.4 podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach;

1.5 podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych.

 

2. Świat zawodów i rynek pracy.

Uczeń:

2.1 odgrywa różne role zawodowe w zabawie;

2.2 podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach;

2.3 opisuje, czym jest praca, i omawia jej znaczenie w życiu człowieka na wybranych przykładach;

2.4 omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje;

2.5 opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu;

2.6 posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny.

 

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie.

Uczeń:

3.1 uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności;

3.2 wskazuje treści, których lubi się uczyć;

3.3 wymienia różne źródła wiedzy i podejmuje próby korzystania z nich.

 

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych.

Uczeń:

4.1 opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić;

4.2 planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując na podstawowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;

4.3 próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio z jego osobą.

 

Warunki i sposób realizacji.

Orientacja zawodowa w oddziałach klas I-III jest realizowana:

• podczas obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego;
• w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej poprzez:

• bieżącą pracę z uczniami przez wspomaganie uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu prowadzoną przez nauczycieli, nauczycieli wychowawców i specjalistów;
• zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów tj. pozostałe działania związane z doradztwem zawodowym realizowane w szkole                i poza nią;
• zajęcia  związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu.

 

Oddziały klas IV - VI

Cel orientacji zawodowej.

Celem orientacji zawodowej w klasach IV–VI jest poznawanie własnych zasobów, zapozna­nie uczniów z wybranymi zawodami i rynkiem pracy, kształtowanie pozytywnej i proaktyw­nej postawy uczniów wobec pracy i edukacji oraz stwarzanie sytuacji edukacyjnych i wy­chowawczych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zdolności, zainteresowań oraz pasji.

 

Treści programowe.

1. Poznawanie własnych zasobów.

Uczeń:

1.1 określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje;

1.2 wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia;

1.3 podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje działania, formułując wnioski na przyszłość;

1.4 prezentuje swoje zainteresowania i uzdolnienia wobec innych osób z zamiarem zaciekawienia odbiorców.

 

2. Świat zawodów i rynek pracy.

Uczeń:

2.1wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach;

2.2 opisuje, czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka;

2.3 podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe;

2.4 posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny;

2.5wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą.

 

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie.

Uczeń:

3.1 wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów, oraz omawia swój   indywidualny sposób nauki;

3.2 wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć;

3.3 samodzielnie dociera do informacji i korzysta z różnych źródeł wiedzy.

 

 

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych.

Uczeń:

4.1 opowiada o swoich planach edukacyjno-zawodowych;

4.2 planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując szczegółowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;

4.3 próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio lub pośrednio z jego osobą.

 

Warunki i sposób realizacji.

Orientacja zawodowa w oddziałach klas IV-VI jest realizowana:

• podczas obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego;
• w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej poprzez:

• bieżącą pracę z uczniami przez wspomaganie uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu prowadzoną przez nauczycieli, nauczycieli wychowawców i specjalistów;
• zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów tj. pozostałe działania związane z doradztwem zawodowym realizowane w szkole                  i poza nią;
• zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu.

 

Oddziały klas VII - VIII

 Cel doradztwa zawodowego.

Celem doradztwa zawodowego w klasach VII–VIII szkoły podstawowej jest przygotowanie uczniów do odpowiedzialnego planowania kariery                i podejmowania przy wsparciu dorad­czym decyzji edukacyjnych i zawodowych uwzględniających znajomość własnych zaso­bów oraz informacje na temat rynku pracy i systemu edukacji.

 

  Treści programowe.

1. Poznawanie własnych zasobów.

Uczeń:

1.1 określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych;

1.2 rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe);

1.3 dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł;

1.4 rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjno-zawodowych;

1.5 rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej;

1.6 określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji;

1.7 określa własną hierarchię wartości i potrzeb.

 

2. Świat zawodów i rynek pracy.

Uczeń:

2.1 wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając   kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania;

2.2 porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców;

2.3 wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy, z uwzględnieniem regionalnego i lokalnego rynku pracy;

2.4 uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka;

2.5 analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy;

2.6 wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodów, dokonuje autoprezentacji.

 

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie.

Uczeń:

3.1 analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i szkół wyższych pod względem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji;

3.2 analizuje kryteria rekrutacyjne do wybranych szkół w kontekście rozpoznania własnych zasobów;

3.3 charakteryzuje strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji poza formalnej i nieformalnej;

3.4 określa znaczenie uczenia się przez całe życie.

 

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych.

Uczeń:

4.1 dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym;

4.2 określa cele i plany edukacyjno-zawodowe, uwzględniając własne zasoby;

4.3 identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej i wyjaśnia, w jakich  sytuacjach korzystać z ich pomocy;

4.4 planuje ścieżkę edukacyjno-zawodową, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów.

 

Warunki i sposób realizacji.

Doradztwo zawodowe w oddziałach klas VII i VIII jest realizowane:

• Podczas  zajęć z zakresu doradztwa zawodowego wynikających z ramowych planów nauczania, które są prowadzone przez doradcę zawodowego gdzie doradca zawodowy prowadzący te zajęcia opracowuje rozkład zajęć dla oddziałów klas VII i VIII na zajęcia dydaktyczne w wyznaczonej liczbie godzin wynikającej z ramowych planów nauczania zgodnie z przewidzianymi treściami programowymi;
• podczas obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego;
• w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej poprzez:

• bieżącą pracę z uczniami przez wspomaganie uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu prowadzoną przez nauczycieli, nauczycieli wychowawców i specjalistów;
• zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów tj. pozostałe działania związane z doradztwem zawodowym realizowane w szkole                     i poza nią;
• zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu.

 

 

5.  Formy i metody pracy doradczej.

Formy adresowane do uczniów:

• Diagnoza i analiza potrzeb na podstawie obserwacji, wywiadów, ankiet,
• Indywidualne konsultacje i porady związane z dalszą edukacją (również dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi),
• Warsztaty grupowe - pozwalające na odkrywanie swoich zainteresowań, umiejętności i predyspozycji zawodowych, ukazujące potrzebę planowania własnej przyszłości zawodowej,
• Zajęcia grupowe - nakierowane na rozwój umiejętności społecznych i interpersonalnych: komunikacji , współpracy, przezwyciężania stresu,
• Koła zainteresowań.
• Zajęcia grupowe umożliwiające poznanie różnych zawodów i związanych z nimi wymagań,  filmy zawodoznawcze,

• Realizowanie treści zawodoznawczych na lekcjach poszczególnych przedmiotów,
• Spotkania z przedstawicielami różnych zawodów,
• Wyjścia i wycieczki szkolne do zakładów pracy,
• Tablica z informacjami na temat rekrutacji do szkół ponadpodstawowych i o ofercie edukacyjnej na terenie i powiatu,
• Udział w dniach otwartych w szkołach ponadpodstawowych,
• Udział w konkursach z zakresu doradztwa zawodowego,
• Działalność Samorządu Szkolnego.

 

Formy adresowane do rodziców uczniów:

• Indywidualne konsultacje i porady udzielane przez nauczycieli/specjalistów na terenie szkoły,
• Kierowanie do Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej na konsultacje z doradcą zawodowym,
• Zachęcanie i włączanie rodziców w proces doradczy szkoły np. poprzez przedstawianie wykonywanych przez siebie zawodów,
• Udział w dniach otwartych szkół ponadpodstawowych,
• Udostępnianie informacji edukacyjnych (prezentacja założeń pracy edukacyjnej na terenie szkoły na rzecz uczniów, informacji na temat zasad i terminów rekrutacji) i zawodowych (o zawodach przyszłości),

 

Formy adresowane do nauczycieli:

• Udział w szkoleniach z zakresu doradztwa zawodowego,
• Tworzenie warunków do wymiany doświadczeń i dzielenia się wiedzą,
• Śledzenie losów absolwentów.

 

Formy adresowane do środowiska lokalnego:

• • Spotkania z przedstawicielami szkół ponadpodstawowych,
  • Spotkania z przedstawicielami lokalnych firm i zakładów pracy,
  • Współpraca z instytucjami wspierającymi pracę szkoły m. in. Poradnią Psychologiczno - Pedagogiczną, PUP, WUP, Mobilnym Centrum Doradztwa Zawodowego, Ochotnicze Hufce Pracy i  inne.

 

Metody pracy doradczej:

• • Metody aktywizujące (burza mózgów, dyskusja, giełda pomysłów, mapy myślowe) - wspólne pracowanie nad rozwiązaniem problemu,
  • Drama – krótkie scenki i inscenizacje, odgrywanie ról; metody plastyczne – komiksy, plakaty,
  • Metody audiowizualne - wykorzystanie Internetu jako narzędzi zdobywania informacji, programy i prezentacje multimedialne, filmy edukacyjne,
  • Gry i zabawy rozwijające myślenie strategiczne,
  • Trening komunikacji i zachowań społecznych, mini - wykłady, pogadanki, debaty.

 

 

6. Przewidywane rezultaty (efekty) i korzyści z realizacji WSDZ:

Dla uczniów i rodziców:

•     Dostęp do informacji edukacyjnej i zawodowej dla uczniów, nauczycieli oraz rodziców.
• Świadome, trafniejsze decyzje edukacyjne i zawodowe.
• Kształtowanie odpowiednich postaw, nawyków, umiejętności i wiedzy oraz aktywności zawodowej uczniów.
• Mniej niepowodzeń szkolnych, zniechęcenia do nauki i pracy.
• Pomoc rodzinie w kształtowaniu określonych postaw i zachowań związanych z planowaniem kariery zawodowej ich dzieci.
• Przygotowania uczniów do pełnienia różnych ról społecznych.

 

Dla szkoły:

• Utworzenie na terenie szkoły bazy informacji edukacyjnej i zawodowej oraz zapewnienie jej systematycznej aktualizacji.
• Lepsze wyniki edukacyjne uczniów oraz wyniki sprawdzianu ósmoklasisty.
• Realizowanie przepisów prawa oświatowego w zakresie doradztwa zawodowego.

 

Dla środowiska lokalnego:

• Zwiększenie trafności decyzji edukacyjnych uczniów wybierających szkołę ponadpodstawową,
• Promocja lokalnych instytucji i zakładów pracy.

7. Ocena i ewaluacja

Realizacja Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego powinna opierać się na stałym monitorowaniu, ewaluacji i kontroli podjętych działań. Kontrola powinna być dokonywana w celu usprawnienia i ulepszania realizowanych zadań lub wytyczenia nowych form pracy. Wykorzystana zostanie do tego wybranymi technikami i narzędziami; ankiety, wywiadu, obserwacji i analizy sprawozdań. Ewaluacja pozwoli także zaobserwować dynamikę procesu i rodzące się nowe potrzeby czy niezaplanowane rezultaty. Dzięki ewaluacji można dokonywać aktualizacji działań doradczych, odkrywać aktualne potrzeby i oczekiwania - co pozwoli na długoterminowe planowanie działań. Kwestionariusz do ewaluacji programu stanowi Załącznik nr 1.

 

Opracowanie: Alicja Monastyrska – doradca zawodowy

                      Marta Papis – pedagog szkolny

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Załącznik nr 1 do wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego w Szkole Podstawowej w Jarosławcu

 

 

 

KWESTIONARIUSZ EWALUACJI WEWNĄTRZSZKOLNEGO SYSTEMU DORADZTWA ZAWODOWEGO                                                       W SZKOLE PODSTAWOWEJ W JAROSŁAWCU

 

.............................................................

rok szkolny

 

Klasa ............................................ wychowawca klasy / nauczyciel / przedmiot ..........................................................................................................