Nasz profil

          Początki szkoły w Jarosławcu sięgają czasów sprzed odzyskania niepodległości w 1918 r. W okresie pierwszej wojny światowej w Jarosławcu działała szkoła ludowa. Była to szkoła mieszana, jednoklasowa. Takich szkół na terenie powiatu zamojskiego było 160. Władzom austriackim, które okupowały te tereny zależało na przychylnym stanowisku ludności polskiej, dlatego też zezwolono na tworzenie elementarnych szkół. W miarę powstawania państwowości polskiej, szkoły te nabierały charakteru polskiego. W listopadzie 1917 r., a więc jeszcze przed odzyskaniem niepodległości przez państwo polskie, szkoły na terenie powiatu zamojskiego zostały przejęte przez prowizoryczny rząd polski. Wśród tych szkół znalazła się także i szkoła ludowa w Jarosławcu. 
          Lekcje odbywały się wówczas w dwóch wynajętych izbach. Powodowało to liczne problemy i trudności, dlatego gospodarze wsi Jarosławiec zaczęli czynić starania o uzyskanie odrębnego budynku szkolnego. Na zebraniu gromadzkim 31 maja 1928 r. podjęli oni decyzję o powstaniu Komitetu Budowy Szkoły. Aby zapewnić środki materialne na budowę szkoły, Jarosławianie zdecydowali się przeznaczyć na ten cel przynależne im drewno od Ordynacji Zamojskiej z 1928 roku. Na tym samym zebraniu, skierowano prośbę do Inspektora Szkolnego w Zamościu, aby wyraził zgodę na budowę. W uzasadnieniu tłumaczono, że inne szkoły o takiej samej liczbie dzieci w swoim obwodzie (Sitnie czy Horyszowie Polskim) mają własne budynki.
          Inspektor, w oparciu o liczbę dzieci w obwodzie, przychylił się do prośby mieszkańców Jarosławca i podjął zabiegi o podwyższenie stopnia organizacyjnego szkoły w Jarosławcu (dotychczas szkoła posiadał stopień 3–klasowej szkoły publicznej), a także wystąpił o pozwolenie na budowę budynku do Kuratorium Lublinie. Podwyższenie stopnia organizacyjnego szkoły, odpowiadającego prawidłowej liczbie dzieci w obwodzie szkoły, było konieczne, aby wiedzieć, jakiej wielkości ma być budynek. Gmina nie zdecydowałaby się na budowę budynku dla szkoły 3-klasowej.
          28 listopada 1928 r. na posiedzeniu Rady Szkolnej Powiatowej w Zamościu podjęto uchwałę o reorganizacji szkoły w Jarosławcu z 3 klasowej na 7-klasową. Aby uchwała nabrała mocy prawnej, musiała być potwierdzona przez Kuratorium w Lublinie. W oparciu o sprawozdania Inspektora, a także decyzję Rady Powiatowej, Kuratorium opowiedziało się za reorganizacją szkoły. 13 lipca 1929 r. wydano orzeczenie w sprawie organizacji 7-klasowej Szkoły Powszechnej w Jarosławcu, które zobowiązywało Gminę Nowa Osada do wzniesienia budynku szkolnego i mieszkalnego dla nauczycieli. 
          Pomimo usilnych starań władz szkolnych i mieszkańców wsi w roku 1928, do budowy szkoły nie doszło. W 1929 r. wybuchł na świecie Wielki Kryzys Gospodarczy, który szczególnie dotknął polską wieś. W ciągu 6 lat kryzysu drastycznie spadły ceny produktów, a wraz z tym zmniejszył się rynek zbytu produktów gospodarstw rolnych. Na inwestycje w oświacie nie było pieniędzy.
          W 1935 r. sytuacja gospodarcza Polski uległa znacznej poprawie, polepszyły się warunki życia ludności na wsi. Do przeszłości należały już czasy Wielkiego Kryzysu. W tym okresie ponownie odżyła koncepcja budowy budynku szkolnego w Jarosławcu. 
          11 lutego 1936 r. na zebraniu gromadzkim wsi Jarosławiec doszło do zawiązania Komitetu Wykonawczego Budowy Szkoły w Jarosławcu. Przewodniczącym Komitetu został gospodarz wsi Jarosławiec – Józef Jasiewicz, sekretarzem urzędnik Gminy Nowa Osada – Jan Szwarnowski, a skarbnikiem gospodarz z Jarosławca – Szymon Sieczka, członkami byli gospodarze Leon Sanderek i Józef Gruszka. Komitet miał się zbierać w każdy piątek i podejmować prace związane z budową szkoły. 
          Uzyskanie odpowiednich zezwoleń, a także środków finansowych wymagało włożenia sporego wysiłku i zajmowało sporo czasu, dlatego budowa została rozpoczęta dopiero w 1938 r. Nowa szkoła - murowana miała składać się z 5 sal lekcyjnych. Na wiosnę 1939 r. prace budowlane były już na tyle zawansowane, że uczniowie uczyli się w nowym, choć nie wykończonym jeszcze budynku.
         

          Wybuch wojny, a także okupacja niemiecka spowodowały chwilowe zaprzestanie funkcjonowania placówki w Jarosławcu. Zajęcia jednak zostały szybko wznowione.
Lekcje odbywały się w murowanym budynku szkolnym. Dyrektorem szkoły był Andrzej Przyprawski. Do szkoły uczęszczało 147 uczniów spośród 186 zapisanych. Szkoła była podzielona na 6 oddziałów . Okupant zadbał o to by w szkole tej nie można było się nauczyć literatury polskiej, historii i geografii. Pod koniec 1942 r. mieszkańcy Jarosławca zostali wysiedleni przez Niemców. Pozostali jedynie nieliczni gospodarze, którzy mieli w przyszłości pracować u nowych niemieckich właścicieli.
          Po wysiedleniu, w szkole stacjonowała żandarmeria niemiecka. W lipcu 1944 r. Niemcy ustąpili z Jarosławca i zaczęła się gruntowna odbudowa szkoły, ponieważ budynek został spalony przez wycofujących się Niemców. Pozostały jedynie osmolone mury, których konstrukcja została naruszona. 
          Start był bardzo trudny. Brak odpowiednich środków finansowych spowodował, że do roku 1946 nauczano dzieci w budynku folwarcznym w Stabrowie. W tym czasie wyremontowano 5 izb lekcyjnych budynku szkoły w Jarosławcu.

       Liczba dzieci wzrastała, dlatego problemy zaczęła nastręczać zbyt mała liczba sal lekcyjnych. Ponadto budynek wymagał remontu. Na ścianach pojawił się grzyb. Budynek nie był otynkowany i od strony północnej pojawiło się spore pęknięcie. Latem 1959 roku przeprowadzono remont budynku. Ściany zostały odgrzybione. Wstawiono nowe piece, dach pokryto eternitem, uszczelniono szyby, a ściany zewnętrzne zostały otynkowane. Dzięki temu warunki nauki zostały poprawione, a sam budynek uzyskał ładniejszy wygląd.

Liczba dzieci wzrastała tak, że nastąpiła potrzeba tworzenia klas równoległych. W 1967 r. nastąpiła konieczność wynajęcia 3 sal lekcyjnych u gospodarzy wsi Jarosławiec. 
W roku szkolnym 1968/69 nastąpiła zmiana na stanowisku dyrektora. Dotychczasowy kierownik Eugeniusz Grzejszczak odszedł na urlop zdrowotny, a zastąpił go Stanisław Wnuk. Przed nowym kierownictwem stanęło wiele wyzwań. Liczba uczniów stale się powiększała, podczas gdy liczba sal lekcyjnych pozostawała na tym samym poziomie. Szkoła liczyła 282 uczniów w 11 klasach, wobec czego dyrekcja była zmuszona do wynajęcia dwóch izb u mieszkańców wsi: p. Wajdy i p. Madryty. Jednocześnie rozpoczęto budowę nowego – wolnostojącego budynku. Prace zostały ukończone i szkoła została wzbogacona o dwie sale lekcyjne.
          Od 3 września 1973 roku rozpoczęła działalność Zbiorcza Szkoła Gminna w Jarosławcu. Nauczyciele i uczniowie w dalszym ciągu zastanawiali się jak należy organizować pracę aby zdobyć sztandar dla szkół i wybrać jej imię. W akcji tej kierownicza rola przypadłą Samorządowi Uczniowskiemu, który wybrał hasło mobilizujące do pracy nad zdobywaniem sztandaru „Poprzez naukę – do sztandaru”. Praca uczniów i nauczycieli w tym kierunku została uwieńczona sukcesem, albowiem w 1977 roku odbyła się uroczystość nadania szkole imienia MARII DĄBROWSKIEJ i wręczenia sztandaru.
          W 1978 r. doszło do zmiany kierownictwa szkoły. Stanowisko Gminnego Dyrektora Szkół w Jarosławcu objęła Maria Smoląg, która kierowała szkołą do 1986 r. Następnym dyrektorem została Krystyna Hałucha. W tym czasie szkoła wzbogaciła się o nowy piętrowy budynek. 
          Na I piętrze znalazły miejsce pomieszczenia mieszkalne dla nauczycieli, natomiast na parterze oddano do użytku 2 nowe sale lekcyjne. Po tej rozbudowie szkoła dysponowała trzema budynkami. Pierwszy to przedwojenny budynek, odbudowany ze zniszczeń pożogi wojennej. Drugi to parterowy budynek zawierający 2 sale lekcyjne, oddany do użytku w 1969 r., oraz trzeci najnowszy budynek parterowy z lat 80-tych. Wszystkie 3 budynki nie miały ze sobą bezpośredniego połączenia, co niezwykle utrudniało pracę nauczycielom, jak i naukę dzieciom.
          W 1991 r. dyrektorem została Teresa Baran. Szkoła w dalszym ciągu była rozbudowywana W 1993 r. oddano do użytku instalację gazową, a od następnego roku szkolnego młodzież mogła korzystać z dwóch boisk szkolnych. Stałym mankamentem szkoły była zbyt duża liczba dzieci w stosunku do posiadanych sal lekcyjnych. Z tego też powodu zajęcia odbywały się na dwie zmiany. Rozbudowa szkoły stała się konieczna. Cała inwestycja wraz z wyposażeniem kosztowała 5,5 miliarda starych złotych. 
         Prace budowlane zapoczątkowane jeszcze w 1994 r. miały swój finał dwa lata później. Oddano wówczas do użytku korytarz łączący 3 odrębne budynki. Powstał w ten sposób integralny kompleks szkolny. Ponadto szkoła otrzymała dodatkowo 4 nowe sale lekcyjne, dobudowane do wschodniej części najstarszego budynku. W tym samym czasie zaczęła funkcjonować nowa kuchnia wraz jadalnią dla dzieci. Zmiany te niewątpliwie ułatwiły funkcjonowanie szkoły. W czasie uroczystości oddania korytarza i nowych sal, szkoła otrzymała od Urzędu Wojewódzkiego 200 milionów starych złotych na dodatkowe wyposażenie szkoły.
          W roku szkolnym 1999/2000 została przeprowadzona reforma oświaty. Nowy system szkolnictwa wprowadzał 6-klasową szkołę podstawową i 3-letnie gimnazjum. W Jarosławcu z 8-letniej szkoły podstawowej powstało 3-letnie gimnazjum oraz, 6-letnia szkoła podstawowa. Do 2001 r. zarówno Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego, jak i Szkołą Podstawową im. Marii Dąbrowskiej zarządzała Teresa Baran. W tym okresie szkoła została wzbogacona o upragnioną od lat salę gimnastyczną. W 2001 r. dyrektorem została Magdalena Majdan, która pełniła tę funkcję przez 5 lat.
          W 2006 r. zastąpiła ją Agnieszka Herc. Nowa dyrektor szkoły zaadaptowała były gabinet dyrektora na pokój nauczycielski (wcześniej był wspólny z Gimnazjum). Obecny gabinet dyrektora został utworzony w odrębnej sali. Od czerwca 2007 roku tradycją stał się festyn rodzinny organizowany pod koniec każdego roku szkolnego, na którym spotykają się mieszkańcy Jarosławca i okolic. Goście mogą zobaczyć występy artystyczne uczniów, a rodzice z dumą przyjmują gratulacje za wybitne osiągnięcia edukacyjne i sportowe swoich pociech. W programie festynu jest także loteria fantowa, wystawa zwierzątek hodowanych przez uczniów, pokazy karate, koncerty np. chóru „Wiarus” i Orkiestry Włościańskiej im. K. Namysłowskiego.
           W roku szkolnym 2007/2008 szkoła uczestniczyła w programie Przyspieszenie Edukacyjne w Szkole Wiejskiej. W ramach tego programu, pozyskała środki finansowe na zorganizowanie wycieczek szkolnych, umożliwiła spotkanie uczniów z artystą Joszko Broda, oraz zakupiła nowoczesny aparat fotograficzny.
 Wraz z rozpoczęciem 2008/2009 roku szkolnego oddano do użytku nowoczesną pracownię informatyczną, a także przeprowadzono remont generalny sali dla klasy pierwszej. Szkoła została wzbogacona o nowe pomoce dydaktyczne m.in. rzutnik medialny wraz z ekranem, sprzęt nagłaśniający i komputer przenośny. 

Tekst: Krzysztof Klikicki